Ο Αρμένιος Τιγκράν Πετρόζιαν (Ιούνιος 17, 1929 – Αύγουστος 13, 1984), ήταν παγκόσμιος πρωταθλητής σκακιού από το 1963 ως το 1969. Συχνά στις βιβλιογραφίες αναφέρεται σαν «Σιδερένιος Τιγκράν», εξαιτίας του τρόπου παιχνιδιού του, που βασιζόταν σε μία αδιαπέραστη άμυνα. Το σκακιστικό του μότο ήταν «Πάνω από όλα η ασφάλεια». Ο επίσης παγκόσμιος πρωταθλητής Κασπάροβ Γκάρυ, στο βιβλίο του οι μεγάλοι μου προκάτοχοι, τον αναφέρει σαν τον Βασιλιά του ποζισιονέλ παιχνιδιού, ενώ δεν είναι λίγοι οι σημερινοί μεγάλοι σκακιστές, που τον θεωρούν σαν το παίκτη, πού ήταν ποιο δύσκολο να νικηθεί από κάθε άλλον στην ιστορία του σκακιού.
Ήταν διεκδικητής του παγκόσμιου τίτλου οκτώ φορές (1953, 1956, 1959, 1962, 1971, 1974, 1977 και 1980), κέρδισε το παγκόσμιο πρωτάθλημα το 1963 από τον Botvinnik και το 1966 από τον Spassky. Κέρδισε το πρωτάθλημα Σοβιετικής Ένωσης τέσσερις φορές (1959, 1961, 1969 και 1975).
Ο Σοβιετικοαρμένιος, Πετρόζιαν, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη Τσίμπιλι της Γεωργίας. Έμαθε να παίζει σκάκι στην ηλικία των οκτώ ετών, μπαίνοντας σε ένα σχολείο πού είχε σαν μάθημα επιλογής το σκάκι (Πάιονιρς Παλάς). Ένα σημαντικό βήμα για τη σκακιστική του πορεία, ήταν η μετακόμισή του στη Μόσχα 1949. Το 1951 κέρδισε το πρωτάθλημα της Μόσχας και από τότε έδειχνε μια σταθερή άνοδο. Αυτή η σταθερότητα και η πρώιμη σκακιστική ωριμότητά του, ήταν που έκανε μεγαλύτερη εντύπωση στους προπονητές του. Το 1952 πείρε Ρωσική υπηκοότητα και τον ίδιο χρόνο και τον τίτλο του γκραν-μαιτρ. Παρά το μεγάλο του ταλέντο, μέχρι να γίνει γνωστός και να μπορέσει να συντηρηθεί από το σκάκι, με αποτέλεσμα να μπορεί να καταπιάνεται με αυτό όλη μέρα, ο Πετρόζιαν δούλευε σαν οδοκαθαριστής και σαν επιστάτης σε σχολεία. Το 1952 παντρεύεται την, μεταφράστρια και σκακίστρια Ρόνα Γιακόβλεβνα Αβινέζαρ, η οποία ήταν ιδιαίτερα ενεργή στους σκακιστικούς κύκλους.
Όλη του η σκακιστική πορεία ήταν ιδιαίτερα εκπληκτική. Νίκησε κάθε δυνατό σκακιστή της εποχής του, με αποκορύφωμα την παρτίδα του με τον Αμερικανό κατακτητή Μπόμπυ Φίσερ το 1971. Ο Τιγκράν Πετρόζιαν ήταν ο μοναδικός σκακιστής που κατάφερε να κερδίσει τον Φίσερ εκείνη τη χρονιά, ανακόπτοντας το εκπληκτικό σερί του Αμερικάνου που έφτανε τις είκοσι συνεχής νίκες.
Εκτός από μεγάλος σκακιστής ήταν και πολύ καλός φίλος με τους κορυφαίους σκακιστές της εποχής, με τους οποίους έγραψε και πολλά συγγράμματα που κυκλοφορούν ως σήμερα και χαρακτηρίζονται από στρατηγική υψηλού επιπέδου. Μοναδικό μελανό σημείο της εκπληκτικής του πορείας, είναι οι ιδιαίτερα κακές σχέσεις που είχε με τον Βίκτωρ Κορτσνόι. Μαζί με μερικούς ακόμα σοβιετικούς, υπέγραψε την γνωστή αίτηση στην ομοσπονδία του σκακιού, σύμφωνα με την οποία οι πράξεις του Βίκτωρ Κορτσνόι, έπρεπε να καταδικαστούν δημόσια και να δηλωθεί ξεκάθαρα ότι κάθε τέτοια ενέργεια είναι έξω από τους σκακιστικούς θεσμούς. Είναι ευρέως γνωστό ότι στους αγώνες μεταξύ των δύο σκακιστών η αντιαθλητική συμπεριφορά ξεπερνούσε κάθε όριο. Ο Κορτσνόι έκανε ένσταση ότι ο Πετρόζιαν κουνούσε το τραπέζι και έκανε θορύβους για να μην μπορεί να σκεφτεί, ενώ ο Πετρόζιαν ισχυριζόταν ότι ο αντίπαλός του, τον κλωτσούσε κάτω από το τραπέζι. Το αποκορύφωμα όλης αυτής της φασαρίας, ήρθε στο ματς του 1977, όπου οι δύο αντίπαλοι μετά τον αγώνα δεν έδωσαν τα χέρια τους και ζήτησαν από τους διοργανωτές διαφορετικές τουαλέτες και διαφορετική τραπεζαρία, απειλώντας ότι διαφορετικά μπορεί να κατέληγαν σε χειροδικία. Μην αντέχοντας αυτή τη κατάσταση, το περιοδικό στο οποίο εργαζόταν μέχρι τότε ο Πετρόζιαν τον απέλυσε, καταδικάζοντας τις ενέργειές του. Ο μοναδικός που βγήκε δημόσια τότε να τον στηρίξει ήταν ο Μποτβίνικ, ο οποίος δήλωσε πως, γνωρίζοντας και τους δύο σκακιστές, ο Τιγκράν Πετρόζιαν δεν θα ενοχλούσε ποτέ τον αντίπαλό του αν δεν τον προκαλούσε πρώτα.
Το 1984 ο Πετρόζιαν πέθανε από την επάρατη νόσο, αφήνοντας πίσω του μια τεράστια σκακιστική κληρονομιά. Πιο γνωστή προσφορά του στο σκάκι, είναι οι δύο πασίγνωστες βαριάντες του. Στην ινδική του Βασιλιά (1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. Nf3 O-O 6. Be2 e5 7. d5), και το σύστημα Πετρόζιαν στην ινδική της Βασίλισσας (1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 b6 4. a3).
Ήταν διεκδικητής του παγκόσμιου τίτλου οκτώ φορές (1953, 1956, 1959, 1962, 1971, 1974, 1977 και 1980), κέρδισε το παγκόσμιο πρωτάθλημα το 1963 από τον Botvinnik και το 1966 από τον Spassky. Κέρδισε το πρωτάθλημα Σοβιετικής Ένωσης τέσσερις φορές (1959, 1961, 1969 και 1975).
Ο Σοβιετικοαρμένιος, Πετρόζιαν, γεννήθηκε και μεγάλωσε στην πόλη Τσίμπιλι της Γεωργίας. Έμαθε να παίζει σκάκι στην ηλικία των οκτώ ετών, μπαίνοντας σε ένα σχολείο πού είχε σαν μάθημα επιλογής το σκάκι (Πάιονιρς Παλάς). Ένα σημαντικό βήμα για τη σκακιστική του πορεία, ήταν η μετακόμισή του στη Μόσχα 1949. Το 1951 κέρδισε το πρωτάθλημα της Μόσχας και από τότε έδειχνε μια σταθερή άνοδο. Αυτή η σταθερότητα και η πρώιμη σκακιστική ωριμότητά του, ήταν που έκανε μεγαλύτερη εντύπωση στους προπονητές του. Το 1952 πείρε Ρωσική υπηκοότητα και τον ίδιο χρόνο και τον τίτλο του γκραν-μαιτρ. Παρά το μεγάλο του ταλέντο, μέχρι να γίνει γνωστός και να μπορέσει να συντηρηθεί από το σκάκι, με αποτέλεσμα να μπορεί να καταπιάνεται με αυτό όλη μέρα, ο Πετρόζιαν δούλευε σαν οδοκαθαριστής και σαν επιστάτης σε σχολεία. Το 1952 παντρεύεται την, μεταφράστρια και σκακίστρια Ρόνα Γιακόβλεβνα Αβινέζαρ, η οποία ήταν ιδιαίτερα ενεργή στους σκακιστικούς κύκλους.
Όλη του η σκακιστική πορεία ήταν ιδιαίτερα εκπληκτική. Νίκησε κάθε δυνατό σκακιστή της εποχής του, με αποκορύφωμα την παρτίδα του με τον Αμερικανό κατακτητή Μπόμπυ Φίσερ το 1971. Ο Τιγκράν Πετρόζιαν ήταν ο μοναδικός σκακιστής που κατάφερε να κερδίσει τον Φίσερ εκείνη τη χρονιά, ανακόπτοντας το εκπληκτικό σερί του Αμερικάνου που έφτανε τις είκοσι συνεχής νίκες.
Εκτός από μεγάλος σκακιστής ήταν και πολύ καλός φίλος με τους κορυφαίους σκακιστές της εποχής, με τους οποίους έγραψε και πολλά συγγράμματα που κυκλοφορούν ως σήμερα και χαρακτηρίζονται από στρατηγική υψηλού επιπέδου. Μοναδικό μελανό σημείο της εκπληκτικής του πορείας, είναι οι ιδιαίτερα κακές σχέσεις που είχε με τον Βίκτωρ Κορτσνόι. Μαζί με μερικούς ακόμα σοβιετικούς, υπέγραψε την γνωστή αίτηση στην ομοσπονδία του σκακιού, σύμφωνα με την οποία οι πράξεις του Βίκτωρ Κορτσνόι, έπρεπε να καταδικαστούν δημόσια και να δηλωθεί ξεκάθαρα ότι κάθε τέτοια ενέργεια είναι έξω από τους σκακιστικούς θεσμούς. Είναι ευρέως γνωστό ότι στους αγώνες μεταξύ των δύο σκακιστών η αντιαθλητική συμπεριφορά ξεπερνούσε κάθε όριο. Ο Κορτσνόι έκανε ένσταση ότι ο Πετρόζιαν κουνούσε το τραπέζι και έκανε θορύβους για να μην μπορεί να σκεφτεί, ενώ ο Πετρόζιαν ισχυριζόταν ότι ο αντίπαλός του, τον κλωτσούσε κάτω από το τραπέζι. Το αποκορύφωμα όλης αυτής της φασαρίας, ήρθε στο ματς του 1977, όπου οι δύο αντίπαλοι μετά τον αγώνα δεν έδωσαν τα χέρια τους και ζήτησαν από τους διοργανωτές διαφορετικές τουαλέτες και διαφορετική τραπεζαρία, απειλώντας ότι διαφορετικά μπορεί να κατέληγαν σε χειροδικία. Μην αντέχοντας αυτή τη κατάσταση, το περιοδικό στο οποίο εργαζόταν μέχρι τότε ο Πετρόζιαν τον απέλυσε, καταδικάζοντας τις ενέργειές του. Ο μοναδικός που βγήκε δημόσια τότε να τον στηρίξει ήταν ο Μποτβίνικ, ο οποίος δήλωσε πως, γνωρίζοντας και τους δύο σκακιστές, ο Τιγκράν Πετρόζιαν δεν θα ενοχλούσε ποτέ τον αντίπαλό του αν δεν τον προκαλούσε πρώτα.
Το 1984 ο Πετρόζιαν πέθανε από την επάρατη νόσο, αφήνοντας πίσω του μια τεράστια σκακιστική κληρονομιά. Πιο γνωστή προσφορά του στο σκάκι, είναι οι δύο πασίγνωστες βαριάντες του. Στην ινδική του Βασιλιά (1. d4 Nf6 2. c4 g6 3. Nc3 Bg7 4. e4 d6 5. Nf3 O-O 6. Be2 e5 7. d5), και το σύστημα Πετρόζιαν στην ινδική της Βασίλισσας (1. d4 Nf6 2. c4 e6 3. Nf3 b6 4. a3).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου