Ο Ρώσος Mikhail Botvinnik (Αύγουστος 17, 1911 – Μάιος 5, 1995) είναι μετά τον Emmanuel Lasker ο σκακιστής που κράτησε για περισσότερο καιρό τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή. Όντας παράλληλα και διαπρεπής ηλεκτρολόγος μηχανολόγος, ο Botvinnik ήταν ένας από τους λίγους σκακιστές τόσο υψηλού επιπέδου, που ήταν εξίσου γνωστός και για τις επαγγελματικές του επιτυχίες.
Παρόλο, που το γεγονός ότι ο Botvinnik ήταν ο πρώτος Σοβιετικός Παγκόσμιος πρωταθλητής είχε για τον ίδιο μεγάλη πολιτική πίεση, του έδινε επίσης τη δυνατότητα να ασκεί μεγάλη επιρροή στη σκακιστική κοινότητα της Σοβιετικής Ένωσης. Κατά καιρούς κατηγορήθηκε ότι έκανε χρήση αυτής του της επιρροής για προσωπικό του όφελος, οι κατηγορίες όμως αυτές ήταν πάντα χωρίς αποδεικτικά στοιχεία.
Ο Botvinnik έπαιξε μεγάλο ρόλο στη διαμόρφωση του παγκόσμιου πρωταθλήματος και γενικότερα στην οργάνωση του σκακιού μετά τον Β’ παγκόσμιο πόλεμο και έγινε ιδρυτικό και ηγετικό μέλος της λεγόμενης «Ρώσικης Σχολής» με γνωστότερο και ποιο καταξιωμένο μαθητή του τον Garry Kasparov.
Το 1911 γεννήθηκε στο Grand Duchy της Φιλανδίας. Μόλις 12 χρόνια αργότερα ξεκίνησε να παίζει σκάκι σε ένα τοπικό σύλλογο. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε για τον μικρό σκακιστή μέχρι το 1925, όταν κέρδισε τον τότε παγκόσμιο πρωταθλητή José Raúl Capablanca σε έναν αγώνα σιμουλτανέ. Έκτοτε η εξέλιξή του ήταν ραγδαία. Στα δεκάξι του προκρίθηκε στα τελικά του πανσοβιετικού πρωταθλήματος, κάτι που δεν είχε ξαναγίνει μέχρι τότε, ισοβαθμώντας στη 5η θέση και κερδίζοντας τον τίτλο του εθνικού μαιτρ.
Στα 19 του κέρδισε το Leningrad Masters' tournament με 6½ στα 8 και την αμέσως επόμενη χρονιά κέρδισε το πρωτάθλημα του Leningrad με 2½ περισσότερους από τον δεύτερο Peter Romanovsky.
Λίγους μήνες μετά τα εικοστά του γενέθλια ο Botvinnik κατέκτησε το πρωτάθλημα της Σοβιετικής Ένωσης με 13½ στα 17. Ενώ την ίδια άνοιξη αποφοίτησε από το πολυτεχνικό ινστιτούτο του Leningrad και ξεκίνησε το μεταπτυχιακό του στην ίδια σχολή.
Το 1935 όταν ήταν πια 24 ετών, ο Mikhail θεωρείται ανήκει πλέον στην ελίτ των σκακιστών της εποχής, τερματίζοντας στη πρώτη θέση στα τουρνουά της Μόσχας και του Νότιγχαμ αφήνοντας πίσω του τους, Lasker, Capablanca, Euwe και Alekhine. Το 1948 ο Botvinnik κατακτά τον τίτλο του παγκόσμιου πρωταθλητή. Από τότε ξεκινά μια μακρά περίοδος στην οποία ο Michael Botvinnik είναι ο απόλυτος σκακιστής. Την περίοδο αυτή της κυριαρχίας του διακόπτει ο Vasily Smyslov το 1957 για μία μόνο χρονιά και ο Mikhail Tal για ακόμα μία το 1960. Το υπόλοιπο διάστημα μεταξύ 1948 και 1963 ο τίτλος ανήκε στον «μεγάλο δάσκαλο» της Ρώσικης σχολής.
Ο τρίτος άνθρωπος που κατάφερε να τον εκθρονίσει ήταν ο Tigran Petrosian το 1963, όταν είχε πλέον φτάσει στα 52. Μετά από περίπου μια εφταετία σταμάτησε εντελώς το αγωνιστικό σκάκι και ασχολήθηκε αποκλειστικά με την προπονητική. Τα αξιοθαύμαστα αποτελέσματα του τρόπου με τον οποίο ο Mikhail δίδασκε το σκάκι, είναι αυτά για χάρη στα οποία έχει μείνει στην ιστορία σαν «Πατριάρχης της Ρώσικης Σχολής».
-
